ضریح امام حسین (ع)، نماد عشق و ارادت میلیون ها مسلمان به سرور و سالار شهیدان است. این ضریح زیبا و چشم نواز در حرم مطهر امام حسین (ع) واقع در کربلا، هر ساله میزبان زائران و عاشقان آن حضرت می شود. تاریخچه این ضریح، سرشار از وقایع تاریخی و فرهنگی است که نشان دهنده عشق و وفاداری مردم به امام حسین (ع) بوده است.
در این مطلب از سایت زائرانه به بررسی جزئیات ساخت، تاریخچه و ویژگی های این ضریح باشکوه می پردازیم؛ پس همراه ما باشید تا با جزییات ضریح امام حسین (ع) بیشتر آشنا شوید.
«اگر دنبال خدمات ویژه در قالب تور VIP کربلا هستید، زائرانه سفری خاص و شایسته شما را فراهم می کند.»
ضریح امام حسین (ع)
حرم امام حسین (ع) به عنوان یکی از مهم ترین جاذبه های مذهبی در عراق شناخته می شود و در شهر مقدس کربلا واقع شده است. جمهوری عراق، که در غرب ایران قرار دارد، بیشترین مرز خاکی را با این کشور ما دارد و عمده جمعیت آن (بیش از ۹۵ درصد) مسلمان هستند. این کشور، میزبان حرم مطهر شش تن از امام های شیعه است و به همین دلیل، به مکانی مهم برای زائران و گردشگران مذهبی تبدیل شده است.
هر روز، هزاران نفر از سراسر جهان به حرم امام حسین (ع) و یاران با وفایش که در منطقه شمال شرقی کربلا قرار دارند، می آیند تا از نزدیک با تاریخ و فرهنگ غنی این مکان آشنا شوند و با ایشان تجدید بعیت کنند.
تاریخچه ضریح امام حسین (ع)
در سال ۳۷۱ هجری قمری در عصر آل بویه، عضدالدوله برای نخستین بار ضریحی چوبی بر روی قبر امام حسین (ع) نصب کرد. در سال ۶۲۰ هجری، مؤیدالدین محمد قمی، صندوقی چوبی و در سال ۹۳۲ هجری، شاه اسماعیل صفوی صندوقی خاتمی بر قبر قرار داد. شاه عباس صفوی نیز اولین ضریح مسی را بر روی آن نصب کرد.
گوهرشاد خانم در ۱۱۵۳ هجری قمری، صندوقی دیگر بر قبر گذاشت و پس از آتش سوزی در ۱۲۱۶ هجری، صندوق نقره ای به مرقد اضافه شد. آقا محمد خان و ناصرالدین شاه نیز ضریح هایی نقره ای بر قبر امام حسین، نصب کردند.
در طول تاریخ، پادشاهان و بزرگان چراغ دان ها و قندیل های گران بهایی به ضریح اهدا کرده اند که نشانه ارادت مسلمانان به این مکان مقدس است.
معماری حرم امام حسین (ع)
معماری فعلی حرم امام حسین (ع) در کربلا به دوره آل بویه باز می گردد. ساخت بنای آرامگاه امام حسین (ع) از سال ۳۶۷ هجری قمری به دستور عضدالدوله دیلمی آغاز شد و چهار سال بعد، در سال ۳۷۱ هجری، به پایان رسید. اگرچه در طول سال ها تغییرات قابل توجهی در تزیینات داخلی و خارجی حرم صورت گرفته و بنا به دلیل آتش سوزی ها آسیب های جدی دیده، اما همواره ساختمان اصلی را به عنوان میراثی از آن دوران می شناسند.
ایرانیان در این سال ها نقش کلیدی در نگهداری و نوسازی حرم داشته اند. سلسله های مختلفی از جمله صفویان، افشاریان و قاجاریه بر بهبود وضعیت بنا تأثیر گذاشتند. آغا محمد خان نوسازی گنبد و تذهیب آن را دستور داد و فتحعلی شاه ویرانی های حاصل از حملات وهابی ها را ترمیم کرد. همچنین در دوران ناصرالدین شاه، طلاکاری گنبد دوباره احیا شد و بدین ترتیب، این مکان مقدس همواره مورد توجه و ارادت قرار گرفته است.
درب های ورودی اصلی حرم
صحن حرم امام حسین (ع) شامل درب هایی است که هر یک به یکی از محله های کربلا منتهی می شوند. این درب ها زیر ایوان هایی بلند و زیبا قرار دارند که با کاشی کاری مزین شده و آیات قرآن به خط کوفی بر حاشیه آنها نقش بسته است. در گذشته، صحن دارای هفت درب بود، اما امروزه تعداد این درب ها به ده عدد افزایش یافته است:
- باب القبله: قدیمی ترین و مهم ترین درب حرم که به ایوان طلا منتهی می شود و در راستای قبله قرار دارد.
- باب قاضی الحاجات: درب رو به روی بازار تجار که به اسم امام زمان (عج) نام گذاری شده است.
- باب الرجاء: درب بین باب القبله و باب قاضی الحاجات است که به عنوان نمادی برای امیدواری به رحمت خداوند شناخته می شود.
- باب الشهداء: درب شرقی حرم که زائران را به سمت حرم حضرت عباس (ع) هدایت کرده و یادآور شهیدان کربلاست.
- باب الكرامه: درب شمال شرقی حرم که به دلیل کرامات امام حسین (ع) به این نام خوانده می شود.
- باب السلام: درب شمالی که زائران از آن برای سلام بر امام حسین (ع) عبور می کنند.
- باب السدره: درب شمال غربی حرم که یادآور درخت سدری است که در گذشته نشان دهنده مزار امام حسین (ع) بوده است.
- باب السلطانیه: درب غربی حرم که به دست یکی از پادشاهان عثمانی ساخته شد و به همین نام مشهور شد.
«برای انتخاب و رزرو هتل 5 ستاره کربلا با خدمات VIP، زائرانه بهترین گزینه شماست.»
درب های داخلی حرم امام حسین (ع)
صحن ضریح امام حسین (ع) دارای هفت درب داخلی است که به ورودی رواق ها منتهی می شود. این درب ها عبارتند از: درب حبیب ابن مظاهر، درب کرامت، درب ابراهیم مجاب، درب ناصری، درب علی اکبر، درب باب رأس حسین و درب قبله. این درب ها به تزئینات ویژه، آیات قرآن و کتیبه های خوش خط اسلامی مزین شده اند و فضایی روحانی و معنوی به حرم مطهر بخشیده اند.
صحن و اطراف حرم امام حسین (ع)
صحن حرم امام حسین (ع) فضایی وسیع و مستطیل شکل است که در اطراف مرقد شریف ایشان قرار دارد و به عنوان “جامع” نیز شناخته می شود. این صحن برای برگزاری نمازهای جماعت و مراسم های مذهبی مورد استفاده قرار می گیرد و با دیوارهای بلند و کاشی های زرد رنگ تزیین شده است. در اطراف صحن ۶۵ ایوان وجود دارد که خدمات مختلفی به زائران ارائه می دهند و هر یک با موزاییک های رنگارنگ آراسته شده اند. داخل صحن شامل موارد زیر است:
آرامگاه امام حسین (ع) و پسران
ضریح امام حسین (ع) در مرکز حرم قرار دارد و علی اکبر (پسر بزرگ) در پایین پای او و علی اصغر (کوچک ترین پسر) در بالای سینه اش دفن شده اند. برای این منظور، ضریح شش گوشه ای طراحی شده که هر دو مقام را در بر می گیرد.
آرامگاه شهدای کربلا
این آرامگاه ها در حال حاضر به ضریح امام حسین (ع) متصل هستند و در یک اتاقک دوازده متری با پنجره نقره ای قرار دارند. در این قسمت نام ۱۲۰ شهید کربلا به همراه زیارت نامه ای روی کتیبه ای از کاشی های آبی نقش بسته است.
آرامگاه حبیب بن مظاهر
حبیب یکی از فرماندهان شجاع امام حسین (ع) در روز عاشورا بود و آرامگاه او در نزدیکی مرقد امام حسین واقع شده است.
آرامگاه ابراهیم مجاب
این آرامگاه متعلق به ابراهیم بن محمد بن عبدالله است که در کنار مرقد امام حسین (ع) دفن شده و به عنوان یکی از شخصیت های مورد احترام در تاریخ شیعه شناخته می شود.
رواق های حرم امام حسن (ع)
ضریح امام حسین (ع) به وسیله چهار رواق بزرگ محصور شده است که هر یک ویژگی های خاص خود را دارند:
- رواق غربی: با نام “رواق سید ابراهیم مجاب” شناخته می شود. این رواق قبر مطهر سید ابراهیم بن سید محمد العابد بن امام موسی کاظم را در خود جای داده است.
- رواق جنوبی: به نام “رواق حبیب بن مظاهر اسدی” نام گذاری شده است. حبیب بن مظاهر یکی از فرماندهان شجاع امام حسین (ع) در روز عاشورا بود که پس از دفاع از امام به شهادت رسید.
- رواق شرقی: این رواق به نام “رواق فقهاء” شناخته می شود و محل دفن شخصیت های علمی و دینی برجسته است.
- رواق شمالی: معروف به “رواق ملوک” جایی است که مزار برخی از شاهان قاجاری در آن قرار دارد.
- نشستن در این رواق ها فرصت مناسبی برای زائران است تا اعمال زیارت امام حسین (ع) را انجام داده و از فضای معنوی حرم بهره مند شوند.
گنبد و گلدسته های حرم امام حسین (ع)
بر فراز ضریح امام حسین (ع)، گنبد بلندی با پوشش طلا به چشم می خورد. ساقه گنبد دارای ده پنجره است که هر کدام به عرض یک متر و سی و سه سانتیمتر ساخته شده و فاصله بین آنها یک متر و پنجاه و پنج سانتیمتر است. ارتفاع گنبد از قاعده تا نوک آن حدود ۳۷ متر می باشد و از بیرون به شکل کروی پیازی به نظر می رسد. در ساخت این گنبد، ۷۵۲۶ خشت طلا به کار رفته و مجموع سطح طلا کاری شده آن ۳۰۱ متر مربع است.
در فاصله ده متری از گنبد، دو گلدسته بزرگ با پوشش طلا وجود دارد که ارتفاع هر یک از کف صحن تقریباً ۲۵ متر و قطر آنها ۴ متر است. در نوک هر یک از این گلدسته ها میله ای نصب شده که چراغی برای روشنایی بر فراز آن قرار دارد. این دو گلدسته در سال ۷۸۶ هجری قمری و در زمان سلسله جلایری ساخته شده و تعداد خشت های طلای به کار رفته در آنها به طور کلی ۸۰۲۴ خشت است.
کلام آخر
در این مطلب تلاش کردیم راهنمایی جامع و کامل در مورد ضریح امام حسین، جزئیات و تاریخچه آن در اختیار شما قرار دهیم. این مطلب می تواند راهنمای بسیار مناسبی برای زائرین کربلای معلی باشد و سفر زیارتی راحت تری را برای آنها رقم بزند. اگر شما هم رهسپار کربلا هستید، نائب الزیاره ما هم باشید. ضمن اینکه می توانید برای خرید تور کربلا زمینی یا هوایی، از طریق سایت ما اقدام کنید.
ثبت دیدگاه